Pies z lękiem separacyjnym zazwyczaj nie opuszcza swojego opiekuna na krok, wymusza jego zainteresowanie, panikuje gdy ten szykuje się do wyjścia z domu, a podczas nieobecności właściciela może zachowywać się niewłaściwie. Jakie są przyczyny lęku separacyjnego? Jak sobie z nim radzić?
Spis treści:
2. Przyczyny lęku separacyjnego
3. Objawy lęku separacyjnego
4. Jak sobie poradzić z lękiem separacyjnym u psa?
4.1. Zastanów się czy to na pewno lęk separacyjny
4.2. Skonsultuj się z lekarzem weterynarii
4.3. Co możesz zrobić w pierwszej kolejności?
5. Ćwiczenia na lęk separacyjny u psa
Czym jest lęk separacyjny?
Lęk separacyjny można opisać jako paniczną reakcję zwierzęcia na samotność. Omawiany stan lęku psa jest związany z nadmiernym przywiązaniem do człowieka. Jakie jest podłoże lęku separacyjnego? Otóż wiąże się to ze społeczną naturą psów oraz ich bardzo silnym przywiązaniu do ludzi, które postępowało przez tysiące lat. W przeszłości czworonogi spędzały czas z nami uczestnicząc w polowaniach czy pilnując gospodarstw. W ostatnich dziesięcioleciach możemy zauważyć jak zmienia się model rodziny. Nie mieszkamy już jak kiedyś z naszymi rodzicami czy dziadkami w wielorodzinnych domach. Psy zawsze mogły wtedy liczyć na obecność człowieka. Współcześnie, gdy oboje dorosłych ludzi pracuje, a dzieci są w szkole, czworonogi spędzają dużo więcej czasu w samotności. W przypadku psów, czyli bardzo społecznych zwierząt jest to bardzo groźne, zwłaszcza jeżeli nie wdrożymy odpowiedniego szkolenia naszego pupila.
Przyczyny lęku separacyjnego
Nie do końca wiadomo dlaczego jedne psy mają większą skłonność do lęku separacyjnego, a inne mniejszą. Nie ma również żadnych naukowych dowodów, że dana rasa czy mieszańce są bardziej narażone na ten problem. Z pewnością lęk separacyjny częściej dotyka psów żyjących wyłącznie z jednym opiekunem - nie ma znaczenia czy w domu są jeszcze inne zwierzęta. Dodatkowo często z problemem tym borykają się psy, które w przeszłości przebywały w schronisku z powodu porzucenia.
Poza tym przyczyn powstawania lęku separacyjnego może być tak naprawdę bardzo wiele: śmierć opiekuna, dłuższy wyjazd opiekuna, przeprowadzka do nowego domu, rozwód w rodzinie, zmiana godzin pracy. U podłoża problemów separacyjnych czworonogów mogą leżeć traumatyczne i nagłe wydarzenia, na przykład jeśli pies został sam w czasie napadu na dom lub w trakcie gwałtownej burzy. Zdarzają się również sytuacje, że lęk separacyjny spowodowany jest na skutek zaburzeń poznawczych, który najczęściej dotyka starsze psy.
Objawy lęku separacyjnego
Każde zwierzę ma inne doświadczenie i charakter, dlatego powinniśmy być wyczuleni jeśli zauważymy dziwne zachowanie psa. Jeśli występuje ono sporadycznie, to nie powinniśmy być zaniepokojeni. W przypadku gdy niektóre reakcje czworonoga występują regularnie przy naszym konkretnym działaniu to wyraźny sygnał, że nasz pies może wymagać pomocy. Jakie są objawy lęku separacyjnego? Na co powinniśmy zwracać szczególną uwagę?
niepokój u psa pojawiający się gdy zostanie sam nawet kilka minut
tęsknota za jedną osobą, mimo obecności innych ludzi
dyszenie
nadmierne ślinienie się
nerwowe dreptanie
oddawanie moczu i kału w domu
nadmierne szczekanie i wycie
drapanie drzwi
roznoszenie rzeczy właściciela po domu, lub ich niszczenie
U psa lęk separacyjny może objawiać się również nieustannym chodzeniem za właścicielem krok w krok do każdego pomieszczenia, nerwowe zachowanie, skamlenie w momencie gdy zaczynasz się ubierać lub trzymać klucze do drzwi, a w skrajnych sytuacjach nawet w momencie gdy zbliżysz się do wyjścia.
Jak sobie poradzić z lękiem separacyjnym u psa?
Zastanów się czy to na pewno lęk separacyjny
Jeżeli zauważysz wymienione powyżej objawy u psa musisz mieć świadomość, że nie zawsze oznacza to problem z samotnością. Na początek warto zastanowić się czy w grę nie wchodzą inne możliwości. Przykładowo gryzienie przedmiotów to w przypadku szczeniąt normalność. W ten sposób młode psy starają się poznać otoczenie lub szukają pokarmu. Głośne szczekanie może być spowodowane pilnowaniem terytorium, chęcią zabawy czy staraniem zwrócenia na siebie uwagi. Z kolei oddawanie moczu i kału w domu może wynikać po prostu z braku odpowiedniego przeszkolenia szczeniaka, pewnymi zaburzeniami poznawczymi czy znaczeniem terenu.
Skonsultuj się z lekarzem weterynarii
W momencie gdy pojawią się pierwsze objawy lęków u Twojego pupila, najlepiej zacząć od odwiedzenia lekarza weterynarii w celu wykluczenia medycznych przyczyn niepożądanych zachowań psa i rozpoczęcia leczenia lęku separacyjnego. Specjalista wykona odpowiednie badanie ogólne, ale także analizie powinny zostać poddane krew, mocz czy kał. W przypadku dziwnego zachowania czworonoga w grę wchodzą również inne dolegliwości takie jak choroby zębów, zapalenie ucha, infekcje układu moczowego, cukrzyca, choroba Cushinga czy problemy z układem trawiennym. Stąd tak ważne jest zbadanie czworonoga przez lekarza weterynarii, zdiagnozowanie zaburzenia i ewentualne wskazanie dalszych kroków postępowania, aby pomóc psu odczuwającemu lęk.
Istnieje wiele sposobów leczenia lęku separacyjnego naszych czworonożnych członków rodzin. Do dyspozycji jest sporo preparatów służących łagodzeniu lęku separacyjnego. Dla niektórych leczenie farmakologiczne lęku separacyjnego to ostateczność, dla innych nie stanowi żadnego problemu. Bez względu na to, do której grupy osób się zaliczasz, przed podaniem jakiegokolwiek preparatu należy skonsultować to z lekarzem weterynarii.
Co możesz zrobić w pierwszej kolejności?
Udaj się do wykwalifikowanego behawiorysty, który może poprosić o rozpoczęcie nagrywania zachowań psa w czasie nieobecności właściciela, a także przeprowadzi z Tobą wywiad na temat zachowania czworonoga. Tak naprawdę przy stosowaniu się do zaleceń behawiorysty lęk separacyjny jest możliwy do wyeliminowania z życia psa. Postaraj się również nie zostawiać na początku psa samego. Możesz skorzystać lokalnego psiego hotelu czy kliniki, aby Twój pies nie przebywał sam w domu czy mieszkaniu i nie wpadł w panikę. Spróbuj poprosić o pomoc kogoś z rodziny, przyjaciela, albo nawet sąsiada, aby pozostał z Twoim psem. Jeżeli masz taką możliwość, to zabierz swoje zwierzę do pracy.
Ćwiczenia na lęk separacyjny u psa
Najważniejsze jest zmniejszenie emocjonalnego uzależnienia czworonoga z właścicielem i nauczenie go, aby czuł się dobrze pozostawiony sam w domu czy mieszkaniu. W przypadku szczeniąt kluczem jest nauczenie go skojarzenia pozostania w domu z czymś miłym. Dzięki specjalnym ćwiczeniom możesz pomóc psu oswoić lęk separacyjny. Oto kilka przykładowych ćwiczeń:
Wychodząc z domu zostaw zabawkę wypełnioną jakimś przysmakiem lub ulubioną zabawkę. Wręcz psu nowy przedmiot przynajmniej 10 minut przed planowanym wyjściem, aby dać mu zajęcie i odwrócić jego uwagę.
Schowaj ulubione smakołyki w różnych miejscach w mieszkaniu czy domu. Ukryj zabawki swojego psa w miejscach, w których wiesz, że będzie ich szukał. To wszystko sprawi, że będzie miał zajęcie pod Twoją nieobecność i nie będzie się nudzić.
Wymęcz czworonoga - zapewnij mu sporo aktywności fizycznej i umysłowej. W ten sposób będzie miał większą ochotę na sen lub będzie po prostu spokojniejszy podczas Twojej nieobecności.
Wprowadź rytuał związany z Twoim wyjściem z domu. Zostaw psu przedmiot z Twoim zapachem np. swoje stare ubranie czy chociażby zabawkę owiniętą Twoją koszulką. Skieruj psa na jego legowisko z zabawką, zostaw mu jedzenie i po prostu wyjdź.
Przeczytaj inne nasze teksty z działu Behawioryzm.
Źródło:
M. Becker, Jak uwolnić psa od lęku, Wyd. Galaktyka, Łódź 2021.